هم آموزی یک روش آموزشی نوین است که بر پایه آن همآموزان با یکدیگر کار میکنند تا به هدفهایی مشترک که برای کل گروه و همچنین تک تک افراد گروه اهمیت دارد، دست یابند.
در این روش، همآموزان برای تبادل اندیشهها با همدیگر گفتگو میکنند، کارها را به کمک هم انجام میدهند، پرسشهای خود را از یکدیگر میپرسند، برای دستیابی به پاداشهای درونی و بیرونی با هم همکاری میکنند و آن ها فرصت بیان نظرات خود را دارند.
برای سودمندی همآموزی وجود ویژگی های زیر ضروری است:
- وابستگی مثبت: همآموزان باید باور کنند که بدون کمک دیگران موفقیت امکان ندارد و هر فرد باید تلاشهای خود را با دیگران هماهنگ کند تا کار مشترک انجام شود.
- تعامل پیشروندهی چهره به چهره یا رو در رو: این نوع تعامل تلاش اعضا برای دستیابی به موفقیت را به بالاترین سطح میرساند و کار آنان را ثمربخش میکند. کمکهای کارآمد و موثر به همدیگر، مبادله اطلاعات، پردازش کارآمد و موثرتر اطلاعات و به اشتراک گذاری نتایج عملکرد با یکدیگر به منظور بهبود عملکردهای بعدی آنان از پیامدهای تعامل چهرهبهچهره است.
- مسوولیتپذیری فردی و گروهی: هر همآموز باید بداند که مسئول آموختن خودش است و این جدای از مسئولیت گروهی اوست.
- مهارتهای درونگروهی و میانفردی: برای رسیدن به هدفهای مشترک، همآموزان باید همدیگر را بشناسند و به هم اعتماد کنند، ارتباط درست و بدون ابهام داشته باشند، همدیگر را بپذیرند، پشتیبانی کنند و تعارضهای میان خود را حل کنند.
- فرآیندهای گروهی: منظور از این فرآیند کارهایی است که گروه انجام میدهد تا به این نتیجه برسد که عملکرد کدام عضو کمککننده است یا اینکه چه کارهایی باید ادامه داشته باشد یا تغییر یابد.
آموزشیار کیست؟
آموزشیار یک فرد متخصص در حوزه فعالیت مربوطه است که هدایت همآموزان در مسیر درست را بر عهده دارد. آموزشیار ابزار و منابع کاربردی و مناسب را برای رسیدن به اهداف مشترک می شناسد و با هدایت همآموزان، مسیر را برای تعامل و پیشروی هرچه بهتر گروه هموار می سازد.
در روشهای آموزشی نوین (مانند همآموزی) همآموزان با هم میآموزند، ساختارهای شناختی خود را در تعامل با دیگران (همآموزان و آموزشیار) میسازند؛ اعضای گروه به همدیگر وابستهاند و آموزشیار و همآموزان از همدیگر حمایت میکنند.